Bộ trưởng Bộ Công thương trả lời chất vấn

Đẩy mạnh các giải pháp phát triển thương mại điện tử lành mạnh

Tại phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Minh Hoàng (Đoàn ĐBQH Thành phố Hồ Chí Minh) đặt vấn đề hoạt động thương mại điện tử thời gian qua đã và đang bị các đối tượng lợi dụng để kinh doanh, buôn bán hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ xuất xứ và lợi dụng thương mại điện tử để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Các hành vi này ngày càng tinh vi, khó lường cả về quy mô lẫn địa bàn hoạt động. Đại biểu đề nghi Bộ trưởng cho biết giải pháp để hạn chế, ngăn chặn hành vi vi phạm của nhóm đối tượng này? Qua đó hướng tới phát triển thương mại điện tử lành mạnh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đại biểu Dương Minh Ánh (Đoàn ĐBQH Thành phố Hà Nội) nêu câu hỏi liên quan đến vấn đề về bảo mật và an toàn thông tin cá nhân, các trường hợp vi phạm dữ liệu cá nhân và gian lận thương mại. Đây là vấn đề khiến cử tri lo lắng, do dự khi tiến hành thanh toán trực tuyến…

Trả lời chất vấn của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, hoạt động thương mại điện tử đang phải đối mặt với 3 thách thức lớn đó là: người tiêu dùng phải đối mặt với mất an toàn dữ liệu cá nhân; hàng giả, hàng kém chất lượng, tính an toàn thấp chưa được kiểm soát chặt chẽ đã và đang bao vây, sẵn sàng đổ bộ vào nước ta, ảnh hưởng tới cả doanh nghiệp sản xuất cũng như người tiêu dùng; thách thức thứ ba là thất thu thuế.

Trong đó, tình trạng lộ lọt thông tin cá nhân, mua bán, chiếm đoạt dữ liệu cá nhân trên môi trường mạng tuy không phổ biến nhưng thời gian qua Bộ Công thương đã nhận diện rõ vấn đề này; đã nghiên cứu tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 và Nghị định 55 hướng dẫn thi hành luật, trong đó có bổ sung nhiệm vụ tổ chức và cá nhân trong việc bảo vệ thông tin của người tiêu dùng, như phải xây dựng quy tắc bảo vệ thông tin, bảo đảm an toàn, an ninh của người tiêu dùng.

Ngày 1-7-2024, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có hiệu lực, hy vọng sẽ góp phần khắc phục tình trạng trên.

Các ĐBQH đặt câu hỏi chất vấn Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên

Thời gian tới, để khắc phục tình trạng này Bộ Công thương sẽ phối hợp với Bộ Công an xây dựng Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, bảo đảm các quy định của pháp luật toàn diện các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực thương mại điện tử. Đẩy mạnh truyền thông về các quy định mới của pháp luật. Yêu cầu các tổ chức cá nhân kinh doanh xây dựng quy tắc bảo mật thông tin; yêu cầu sàn giao dịch điện tử công khai chính sách bảo vệ thông tin cá nhân của người tiêu dùng.

Về giải pháp chống hàng giả, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Bộ đã thường xuyên khuyến nghị đến người sản xuất trong nước chủ động nâng cao chất lượng sản phẩm; đẩy mạnh thực hiện cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam, nhất là trên môi trường thương mại điện tử.

Bộ Công thương cũng trình cấp có thẩm quyền ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 và nghị định hướng dẫn triển khai đề án chống hàng giả bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử và triển khai cơ chế trực tuyến 24/7 để tiếp nhận phản ánh của người tiêu dùng cả nước. 

Sẽ hoàn thiện kết nối cơ sở dữ liệu dùng chung về thương mại điện tử để quản lý thuế và hải quan

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa (Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên) chia sẻ, trong thời gian qua, mạng xã hội xôn xao những cuộc livestream bán hàng trên các ứng dụng, doanh thu đạt cả trăm tỷ một ngày. Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa đặt câu hỏi cho Bộ trưởng Bộ Công thương rằng những thông tin quảng bá đó có đúng hay không? Với hình thức kinh doanh thương mại điện tử, cần phải làm thế nào để quản lý được chất lượng của các sản phẩm theo hình thức kinh doanh này?

Đại biểu Lê Thị Thanh Lam (Đoàn ĐBQH tỉnh Hậu Giang) đặt vấn đề các hoạt động xuất, nhập khẩu qua thương mại điện tử đang phát triển và Bộ Công thương được giao xây dựng chính sách quản lý các giao dịch trong hoạt động thương mại điện tử đối với hàng xuất, nhập khẩu. Đại biểu Thanh Lam đề nghị Bộ trưởng cho biết các chính sách ban hành thời gian qua và trước khi ban hành chính sách đó, việc quản lý các doanh nghiệp trong thương mại điện tử đối với hàng xuất nhập khẩu được thực hiện như thế nào?

Quang cảnh phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ hai thuộc lĩnh vực công thương

Trả lời các vấn đề chất vấn nói trên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Bộ Công thương sẽ tiếp tục chủ động phối hợp các bộ ngành chức năng tham mưu Chính phủ xem xét ban hành nghị định về quản lý hải quan đối với hoạt động xuất nhập khẩu qua thương mại điện tử. Theo đó, tách bạch giữa luồng hóa thông thường với hàng hóa thương mại điện tử để tăng cường quản lý người bán nước ngoài qua kênh này.

Đối với giải pháp chống thất thu thuế, Bộ Công thương sẽ tích cực phối hợp với ngành thuế và Bộ Tài chính chia sẻ dữ liệu của hơn 900 website và gần 300 ứng dụng sàn giao dịch thương mại điện tử để thực hiện rà soát và tăng cường quản lý thuế trong thương mại điện tử. Trong thời gian tới, Bộ Công thương sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu dùng chung về thương mại điện tử chia sẻ liên thông với các bộ, ngành liên quan để phục vụ công tác quản lý thuế và hải quan. Bên cạnh đó, khẩn trương hoàn thành kết nối hệ thống giữa cơ quan chức năng của Bộ Công thương và Tổng cục thuế để trao đổi dữ liệu các website ứng dụng thương mại điện tử bán hàng.

Ngoài ra, Bộ Công thương sẽ tăng cường phối hợp với Bộ Công an trong áp dụng định danh điện tử cho người bán trên sàn giao dịch để tăng cường hiệu quả quản lý, chống thất thu thuế. Tích cực thanh kiểm tra, xử lý vi phạm các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân hoạt động trên thương mại điện tử không kê khai thuế.

Bộ trưởng Bộ Công thương cũng cho biết, để tăng cường quản lý hướng dẫn hỗ trợ người tiêu dùng, Bộ đã công khai danh sách các website thương mại điện tử về phản ánh về việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Về lo ngại lợi dụng biện pháp này để cạnh tranh không lành mạnh, nói xấu nhau, Bộ trưởng cho biết Bộ thực hiện quy trình tiếp nhận, công khai thông tin rất chặt chẽ với các yêu cầu cụ thể…

Minh Thành