Không
ai biết múa Sênh tiền có từ bao giờ, chỉ biết đây là một điệu múa cổ truyền
của dân tộc Mông đã được các thế hệ đi trước biểu diễn và cứ thế truyền lại
cho con cháu, từ đời này qua đời khác. Múa Sênh tiền thường theo nhóm lẻ ba,
năm, bảy hoặc cũng có thể theo nhóm chẵn hai, bốn, sáu người cùng nhau biểu
diễn.
Khi múa, người múa vung
gậy gõ nhẹ vào chân, vai hay cánh tay mình làm những đồng tiền phát ra tiếng
kêu kết hợp với những động tác lên xuống, xoay người nhịp nhàng uyển chuyển.
Trước đây, điệu múa Sênh tiền được người Mông biểu diễn chủ yếu trong đám ma,
tuy nhiên theo thời gian, cùng với sự giao lưu và phát triển của văn hóa ngày
nay, điệu múa Sênh tiền đã được biểu diễn trong các lễ hội đầu xuân hay những
hội diễn văn hóa văn nghệ của tỉnh hoặc huyện tổ chức. Nét đẹp của Sênh tiền
là sự kết hợp hài hòa, nhịp nhàng giữa các động tác nhảy múa và sự độc đáo
của gậy Sênh tiền. Những yếu tố này phối hợp và hòa trộn với nhau đã tạo ra
một điệu múa độc đáo riêng có của người Mông.

Điệu múa kết hợp tay chân để tạo ra những âm thanh sống động
Chị Vàng Thị Hoa, thành
viên đội văn nghệ ở thôn Khuẩy Khít (xã Kiến Thiết, huyện Yên Sơn) cho biết,
nghe người cao tuổi kể lại, ngày xưa trong dịp lễ hội chỉ có múa khèn, thấy
đơn điệu quá, các cụ mới chế ra cây gậy tiền này để múa kèm theo, nó là cái
đặc sắc của dân tộc mình. Những dịp như lễ hội, vui xuân hay có người mất thì
múa Sênh tiền đi theo đoàn với đội múa khèn, nhưng biểu diễn riêng không lẫn
với đội múa khèn...
Loại nhạc cụ được sử dụng
trong điệu múa Sênh tiền là một cây gậy làm bằng một đoạn trúc hoặc tre có
đường kính từ 5 đến 7 cm, dài từ 1 đến 1,2 m và được chia làm bốn khấu, trong
đó có ba khấu được đục lỗ ở giữa để xâu đồng xu vào. Khấu còn lại nằm ở khúc
thứ hai không đục lỗ để người múa khi biểu diễn cầm vào; trong mỗi một khấu
đục lỗ lại được chia làm bốn dãy đồng xu, mỗi dãy có từ bốn đến sáu đồng xu
hợp lại. Ở hai đầu chiếc gậy được buộc một túm chỉ với các mầu xanh, đỏ, tím,
vàng... để trang trí cho cây gậy đẹp hơn khi biểu diễn và hai chùm dây này chính
là điểm nhấn để tạo sự mềm mại và uyển chuyển cho người múa.
Phó Chủ tịch UBND xã Kiến
Thiết (huyện Yên Sơn) Lê Thế Hưng cho biết, ngày nay, đời sống của đồng bào
các dân tộc trong xã đã bớt khó khăn nhiều, cho nên việc sưu tầm, truyền dạy
những nét văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc nói chung và múa Sênh
tiền của dân tộc Mông nói riêng đang được các thế hệ người cao tuổi nơi đây
chú trọng gìn giữ và phát huy để những nét văn hóa tinh hoa của dân tộc mình
không bị mai một.
Nguồn: Báo Nhân Dân.
|