​Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã xác định rõ cơ chế "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội làm nòng cốt" để nhân dân làm chủ; đề cao vai trò chủ thể, vị trí trung tâm của nhân dân trong chiến lược phát triển đất nước, trong toàn bộ quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Để thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Đảng, Ủy ban MTTQ các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội của tỉnh đã phát huy vai trò nòng cốt, đẩy mạnh công tác xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở.

 Chủ tịch Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh Cao Văn Quang kiểm tra quy chế dân chủ tại  xã Bình An, huyện Long Thành

Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã phối hợp với cơ quan nhà nước, chính quyền địa phương tuyên truyền, phổ biến những quy định của pháp luật thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn; về quyền làm chủ của nhân dân, nhất là những quyền dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện; tổ chức để nhân dân sử dụng đúng quyền và nghĩa vụ của mình đã quy định trong pháp luật thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Trong năm 2023, 2024 Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ tỉnh đã phối hợp với Hội Luật gia tỉnh hoàn thành việc tổ chức 11 hội nghị tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho cán bộ chủ chốt MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp tại 11 huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh với hơn 1.200 đại biểu tham dự. Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ tỉnh cũng đã tổ chức 6 Hội nghị tuyên truyền, hướng dẫn Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở bằng các hình thức trực tiếp cho hơn 700 đại biểu đại diện Ban chỉ đạo quy chế dân chủ, cán bộ MTTQ và các tổ chức thành viên các cấp tham dự. 

Đặc biệt, để chuẩn bị cho kỳ họp thứ 7 thứ 8, Quốc hội khóa XV và kỳ họp thứ 14, 22 HĐND tỉnh khoá X, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh đã phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, HĐND tỉnh tổ chức tốt các cuộc tiếp xúc cử tri tại các huyện, thành phố, có 13.076 cử tri tham dự với 934 ý kiến phản ánh, kiến nghị, có 107 ý kiến thuộc thẩm quyền Trung ương, tỉnh và 827 ý kiến thuộc thẩm quyền địa phương. Tại các buổi tiếp xúc các ý kiến, kiến nghị, cử tri tham gia đóng góp ý kiến liên quan đến nhiều vấn đề thuộc thẩm quyền, trách nhiệm địa phương đã được các đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, lãnh đạo Ủy ban nhân dân các địa phương, các sở, ban ngành liên quan của tỉnh, huyện, thành phố trực tiếp trả lời, giải trình và tiếp thu tại buổi tiếp xúc. Đối với những vấn đề chưa được trả lời, giải trình, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã tổng hợp gửi đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết. Nhìn chung, hoạt động tiếp xúc cử tri của các đại biểu được tiến hành theo đúng quy định và có sự phối hợp giữa Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh, Hội đồng nhân dân và Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả. Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ tỉnh thống nhất với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh tổng hợp báo cáo tâm tư, nguyện vọng và ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân tỉnh Đồng Nai gửi tới Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương.

Bên cạnh đó, MTTQ Việt Nam các cấp tiếp tục thực hiện nền nếp, hiệu quả công tác giám sát và phản biện xã hội, từng bước đáp ứng yêu cầu thực tiễn người dân. Năm 2024,  Uỷ ban MTTQ tỉnh đã triển khai 3 chương trình giám sát. Thông qua giám sát đã kiến nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền khắc phục những bất cập trong công tác quản lý, điều hành của nhà nước, địa phương.

Công tác tổ chức phản biện xã hội cũng được triển khai thực hiện hiệu quả như tổ chức phản biện đối với dự thảo Nghị quyết trình HĐND tỉnh như: Quy định chính sách hỗ trợ đối với giáo viên tại các cơ sở giáo dục công lập; giảng viên tại Trường Chính trị tỉnh và các trung tâm chính trị cấp huyện trên địa bàn tỉnh Đồng Nai đến năm 2025 và Nghị quyết về bổ sung danh mục dự án cần thu hồi đất để thực hiện quy trình lựa chọn nhà đầu tư năm 2024 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai (lần 1); dự thảo Tờ trình, Nghị quyết về bổ sung danh mục các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa năm 2024 tỉnh Đồng Nai (lần 4) và dự thảo Tờ trình, Nghị quyết thông qua bổ sung các dự án thu hồi đất  năm 2024 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai (lần 2); dự thảo Tờ trình, Nghị quyết danh mục các dự án chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, rừng sản xuất, rừng đặc dụng  năm 2025 tỉnh Đồng Nai và dự thảo Tờ trình, Nghị quyết danh mục các dự án phải thu hồi đất, trong đó có dự án thu hồi đất để đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất năm 2025 trên địa bàn tỉnh; dự thảo Tờ trình, dự thảo Nghị quyết quy định các tiêu chí để quyết định thực hiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Qua các hội nghị phản biện xã hội, có 62 ý kiến, phản biện đối với các dự thảo nghị quyết. Trên cơ sở các ý kiến phản biện của Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh. Các cơ quan chủ trì soạn thảo đã bổ sung những ý kiến phản biện phù hợp vào dự thảo Nghị quyết, còn những nội dung khác đều có báo cáo tiếp thu, giải trình theo quy định.

Đối với cấp huyện và xã đã tổ chức 84 Hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết đối với dự thảo Nghị quyết của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện, xã, phường, thị trấn về “Mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu năm 2024 về phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng của địa phương” và các dự thảo Nghị quyết trình kỳ họp HĐND cấp huyện, cấp xã. Qua các hội nghị phản biện xã hội, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp và các Ban tư vấn Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp đã có các ý kiến phản biện, kiến nghị, đề xuất cơ quan soạn thảo dự thảo Nghị quyết xem xét, nghiên cứu và bổ sung những ý kiến phản biện phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, có tính thuyết phục cao vào dự thảo Nghị quyết để trình Hội đồng nhân dân và Ban chấp hành đảng bộ cấp huyện, cấp xã xem xét, thông qua.

Ban Thanh tra nhân dân các xã, phường, thị trấn đã tổ chức giám sát được 104 cuộc, nội dung giám sát chủ yếu là giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; giám sát việc bình xét hộ nghèo; các nguồn đóng góp của Nhân dân và các tổ chức; công tác chăm lo hỗ trợ hộ nghèo, đối tượng chính sách, cấp phát quà tết cho hộ nghèo... Qua giám sát, Ban Thanh tra nhân dân đã kiến nghị chấn chỉnh, khắc phục một số tồn tại, hạn chế của đơn vị được giám sát; Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng đã tổ chức giám sát 731 cuộc dự án triển khai trên địa bàn. Nhìn chung, các dự án triển khai đúng trình tự thủ tục quy định, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của từng địa bàn, hoàn thành đúng tiến độ được đưa vào sử dụng kịp thời, phục vụ được yêu cầu chung. Tuy nhiên, qua giám sát đã phát hiện một số sai phạm nhỏ trong thi công xây dựng và đã kiến nghị xử lý; các kiến nghị đã được các cơ quan có thẩm quyền quyết định đầu tư, nhà thầu, chủ đầu tư xử lý, giải quyết và khắc phục.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và huyện Tân Phú phối hợp với Ban Quản lý Dự án giao thông tỉnh Lâm Đồng tổ chức 02 hội nghị lấy ý kiến cộng đồng dân cư tại các xã Phú An, Phú Trung, Phú Sơn thuộc huyện Tân Phú nơi thực hiện Dự án xây dựng đường bộ cao tốc Tân Phú (tỉnh Đồng Nai) - Bảo Lộc (tỉnh Lâm Đồng) có 236 người tham dự và có 10 lượt ý kiến, kiến nghị.

Những kết quả đó, đã góp phần làm cho dân chủ ở cơ sở trên địa bàn tỉnh thực hiện ngày càng thực chất hơn, niềm tin của nhân dân đối với Đảng, chính quyền ngày càng tốt hơn. Vai trò cầu nối giữa Đảng, chính quyền với nhân dân của MTTQ các cấp ngày càng hiệu quả.

(Xuân Tuấn)