​Nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tỉnh Đồng Nai

Thực hiện Quy chế giám sát và phản biện xã hội, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh chủ trì tổ chức 71 cuộc giám sát trực tiếp theo đoàn tại các cơ quan, đơn vị và 11 huyện, thành phố, nội dung giám sát được Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh lựa chọn tập trung vào những vấn đề quan trọng có ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt của các tầng lớp nhân dân, các vấn đề mà Nhân dân đang quan tâm,

 Sau các cuộc giám sát, các đoàn giám sát đã xây dựng báo cáo kết quả giám sát với Thường trực Tỉnh ủy, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các ngành có liên quan những vấn đề còn tồn tại, hạn chế, khó khăn vướng mắc và kiến nghị các biện pháp tháo gỡ, đồng thời thông báo kiến nghị sau giám sát đến các cơ quan, đơn vị được giám sát để có giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế. Nhìn chung, các đối tượng được giám sát đồng tình với thông báo kết quả giám sát, tiếp thu các kiến nghị của Đoàn giám sát.

Trong 10 năm qua, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc các huyện, thành phố đã chủ trì 285 cuộc giám sát tại các xã, phường, thị trấn tập trung vào các lĩnh vực, đó là: Thực hiện chế độ, chính sách đối với người có công; chế độ chính sách đối với người nghèo; Luật Tiếp công dân, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo; Pháp lệnh Dân chủ ở xã, phường, thị trấn; thực hiện Luật Bầu cử; thực hiện quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tiền hỗ trợ miễn thủy lợi phí; thực hiện quy định về quản lý kinh phí hỗ trợ cho cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”; giám sát thực hiện các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường; thực hiện nếp sống văn minh; vệ sinh an toàn thực phẩm; giám sát việc thực hiện các chính sách hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19.

Qua giám sát đã nâng cao hiệu quả phối hợp giữa Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội, góp phần tác động trực tiếp đến cấp ủy, chính quyền cơ sở nâng cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chế độ, chính sách có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của đoàn viên, hội viên. Các kiến nghị của Mặt trận Tổ quốc cấp xã sau giám sát đã được các đơn vị kiểm tra, xử lý, khắc phục những sai phạm, thiếu sót góp phần nâng cao chất lượng các công trình, dự án được triển khai xây dựng trên địa bàn.

Về phương pháp cách làm được Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội vận dụng linh hoạt, có sự phối hợp, kết hợp chặt chẽ giữa các thành phần tham gia giám sát và các hình thức giám sát phù hợp với tình hình, đặc điểm của địa phương, vừa làm vừa rút kinh nghiệm để nâng cao chất lượng công tác giám sát. Tùy theo nội dung, lĩnh vực giám sát, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội phân công lãnh đạo, bộ phận chủ trì tham mưu, làm thường trực triển khai thực hiện, do vậy đảm bảo tính chuyên sâu và trách nhiệm.

Quy trình giám sát vừa đảm bảo chặt chẽ theo hướng dẫn, vừa đổi mới cách làm phù hợp với từng nội dung, kết hợp giám sát qua văn bản báo cáo, trao đổi tại buổi làm việc trực tiếp với nghiên cứu hồ sơ, khảo sát thực tế, xây dựng phiếu hỏi với các đối tượng liên quan và trực tiếp gặp gỡ, trao đổi với người dân, các đối tượng đang thụ hưởng chính sách để nắm tình hình thực tế... Qua đó, những nội dung liên quan được làm rõ một cách khách quan, tránh hình thức, quan liêu, thiếu thực tiễn, đảm bảo hiệu quả giám sát cao.

Một số giải pháp nâng cao hiệu quả giám sát, phản biện xã hội trong thời gian tới

Một là, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh tiếp tục quán triệt đến cán bộ, đảng viên và Nhân dân về ý nghĩa, mục đích, quan điểm, tính chất, nội dung của Quyết định 217, 218 của Bộ Chính trị; hướng dẫn Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội các cấp thực hiện tốt Quy định số 124-QĐ/TW của Ban Bí thư, phát huy vai trò giám sát của nhân dân trong việc giám sát cán bộ, đảng viên thực hiện Nghị quyết Trung ương 4, khóa XI, XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa";

Quy định 96-QĐ/TW ngày 2/2/2023 của Bộ Chính trị việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh, chức vụ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị; Chỉ thị số 18-CT/TW ngày 26/10/2022 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về phát huy vai trò, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; Quy định số 213 ngày 2/1/2020 của Bộ Chính trị quy định trách nhiệm của đảng viên đang công tác thường xuyên giữ mối liên hệ với tổ chức đảng và nhân dân nơi cư trú; Quy định số 114-QĐ/TW ngày 11/7/2023 của Bộ Chính trị về việc kiểm soát quyền lực và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác cán bộ…

Hai là, tích cực tham mưu với cấp ủy tiếp tục quan tâm lãnh đạo Mặt trận Tổ quốc thực hiện nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội. Phối hợp chặt chẽ với chính quyền, các cơ quan nhà nước để có điều kiện thuận lợi về cơ chế, về thông tin, tài liệu liên quan đến hoạt động giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội.

Ba là, căn cứ chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, chương trình công tác của cấp ủy, chính quyền, hằng năm Mặt trận Tổ quốc chủ trì phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội cụ thể hóa nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội vào chương trình phối hợp, thống nhất hành động để triển khai thực hiện.

Bốn là, Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị - xã hội các cấp tiếp tục phát huy các hình thức giám sát, phản biện xã hội. Hướng dẫn cấp cơ sở lựa chọn hình thức giám sát phù hợp, tăng cường hình thức giám sát thường xuyên, đột xuất thông qua ý kiến của nhân dân; giám sát việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên (theo Quy định số 124-QĐ/TW của Ban Bí thư). Đối với Mặt trận Tổ quốc cấp xã chú trọng hoạt động giám sát qua Ban Thanh tra nhân dân, Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng.

Năm là, thực hiện tốt việc nắm tình hình Nhân dân, kịp thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng của đoàn viên, hội viên và Nhân dân với cấp ủy, chính quyền các cấp. Thông qua các hoạt động nắm bắt tình hình Nhân dân, tiếp xúc cử tri, tiếp dân, tiếp nhận đơn thư khiếu nại tố cáo của Nhân dân, đối thoại với Nhân dân để phát hiện những nội dung Nhân dân đang quan tâm, để thực hiện nhiệm vụ giám sát, phản biện xã hội.

Sáu là, tham mưu với cấp ủy chuẩn hóa cán bộ Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội. Thường xuyên bồi dưỡng, trang bị kiến thức, kỹ năng về quy trình, phương pháp giám sát, phản biện xã hội cho cán bộ Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp. Quan tâm củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc các cấp và Ban Công tác Mặt trận khu dân cư để thực hiện tốt yêu cầu nhiệm vụ.

Bảy là, đề nghị Quốc hội nghiên cứu ban hành Luật về hoạt động giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc vì giám sát, phản biện xã hội là một trong những giải pháp nhằm thực hiện quyền dân chủ của Nhân dân. Hơn thế, còn là giải pháp nhằm góp phần đổi mới sự lãnh đạo của Đảng, tăng cường hiệu quả quản lý điều hành của nhà nước và nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội.

Tám là, để đảm bảo chất lượng đội ngũ cán bộ Mặt trận hiện nay, đề nghị Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đề xuất, kiến nghị với Đảng và Nhà nước xây dựng tiêu chuẩn cán bộ Mặt trận đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ giai đoạn mới; thực hiện chế độ chính sách đối với cán bộ Mặt trận các cấp.

(Xuân Tuấn)