​Công tác giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh luôn được các cấp uỷ Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể - chính trị xã hội từ tỉnh đến cơ sở tập trung chỉ đạo thực hiện nghiêm túc việc học tập, quán triệt và ban hành văn bản triển khai thực hiện, góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, đảng viên và quần chúng Nhân dân trong việc thực hiện công tác giám sát và phản biện xã hội. Từ đó, tạo sự thống nhất về nhận thức, phương pháp, cách thức triển khai thực hiện đối với cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội trên địa bàn tỉnh.

Giám sát cải cách thủ tục hành chính tại UBND huyện Long Thành

Trên địa bàn tỉnh, hàng năm vào cuối tháng 11, Thường trực Tỉnh uỷ giao Ban Dân vận Tỉnh uỷ chủ trì hợp với Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc, Đảng đoàn các đoàn thể và Ban Thường vụ tỉnh đoàn, Đảng đoàn Hội đồng nhân dân tỉnh và Ban cán sự đảng UBND tỉnh họp để trao đổi, thảo luận các nội dung giám sát do Uỷ ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội đề xuất, bảo đảm tránh trùng lắp về nội dung, thời gian và đơn vị chịu sự giám sát giữa các cơ quan với nhau. Trên cơ sở nội dung giám sát đã được thống nhất tại cuộc họp; Ban Dân vận Tỉnh uỷ tổng hợp trình Thường trực Tỉnh uỷ thống nhất để các đơn vị tổ chức thực hiện. Đối với hoạt động phản biện xã hội, trên cơ sở báo cáo và đăng ký chương trình xây dựng Nghị quyết hàng năm của UBND tỉnh trình Hội đồng nhân dân tỉnh. Thường trực Tỉnh uỷ chỉ đạo Đảng đoàn MTTQ Việt Nam tỉnh chủ động chọn các nội dung dự thảo Nghị quyết có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân trình các kỳ họp Hội đồng nhân dân trong năm để tổ chức phản biện xã hội.

Những năm qua, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã xây dựng và ký kết Quy chế phối hợp với HĐND, UBND, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh nhằm cụ thể hóa các quy định của pháp luật và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, xác định rõ các nội dung phối hợp và trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi chủ thể. Phối hợp giữa Thường trực HĐND và UBND được thực hiện thường xuyên, liên tục, nhất là chuẩn bị nội dung trình tại các kỳ họp, theo dõi, giám sát thực hiện nghị quyết, giải quyết các vấn đề phát sinh... Qua đó, kịp thời ban hành các chính sách, biện pháp góp phần thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội hàng năm. Trước khi giám sát tổ chức thu thập nắm thông tin liên quan làm cơ sở cho việc giám sát. Đồng thời, mời HĐND, các Ban HĐND tỉnh và đại diện lãnh đạo các Ban xây dựng Đảng, cùng một số sở, ngành tham gia đoàn giám sát do MTTQ Việt Nam tỉnh chủ trì. Ngoài ra, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh còn tham gia cùng các Đoàn giám sát của HĐND tỉnh giám sát việc thực hiện các Nghị quyết của HĐND tỉnh, các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, an ninh - quốc phòng của  địa phương.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ, sự phối hợp với Thường trực HĐND, UBND và các đoàn thể chính trị xã hội trên địa bàn tỉnh, trong thời gian qua, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam các cấp trên địa bàn tỉnh đã tổ chức giám sát được 2.406 cuộc dối với các cơ quan có thẩm quyền liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân và chức năng, nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam; trong đó, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã tổ chức được 71 cuộc. Trong đó có nhiều nội dung quan trọng như giám sát tình hình thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông trong cải cách thủ tục hành chính; việc thực hiện xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao; việc thực hiện chính sách giảm nghèo bền vững; về thu hồi, bồi thường, giải tỏa, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất; giám sát chế độ, chính sách hỗ trợ cho cán bộ, công chức trên địa bàn tỉnh; giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND cấp tỉnh và UBND các huyện, thành phố; giám sát việc phân loại, xử lý chất thải sinh hoạt tại Công ty Cổ phần môi trường Sonadezi và giám sát việc tiếp nhận, xử lý nước thải công nghiệp tại Công ty TNHH phát triển Khu công nghiệp Long Bình; giám sát kết quả triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế; việc thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác khuyến học, xây dựng xã hội học tập; việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức, lối sống của người đứng đầu, cán bộ chủ chốt và cán bộ, đảng viên; việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Hội đồng nhân dân tỉnh về chế độ, chính sách hỗ trợ cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động hưởng lương từ ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh; công tác tiếp công dân, hòa giải và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư các dự án trên địa bàn; công tác quản lý đất đai, tài nguyên khoáng sản... Thông qua hoạt động giám sát, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam các cấp đã ban hành các thông báo kết luận giám sát, qua đó có những kiến nghị chấn chỉnh, khắc phục những khó khăn, hạn chế của các đơn vị, địa phương có liên quan; đồng thời kiến nghị các giải pháp thực hiện trong thời gian tới. Qua giám sát, các kiến nghị đều được UBND tỉnh và các cơ quan ghi nhận, tiếp thu, giải trình và có văn bản chỉ đạo để tổ chức triển khai thực hiện các kiến nghị của Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh.

Công tác giám sát, phản biện xã hội của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên ngày càng đi vào chiều sâu, cụ thể hơn, chặt chẽ hơn, phát huy hiệu quả thiết thực, được cấp ủy, chính quyền ghi nhận, đánh giá cao; vị trí, vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp ngày càng được khẳng định, phát huy trong hệ thống chính trị và đời sống xã hội. Đến thời điểm này, có thể nhận thấy hoạt động giám sát, phản biện xã hội của MTTQ việt Nam các cấp đã trở thành một hoạt động thường xuyên, trọng tâm và có tác động thực tế, mang tính đột phá để thực hiện nhiệm vụ tham gia xây dựng Đảng, chính quyền góp phần vào việc đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Bên cạnh những kết quả đạt được thì vẫn còn một số khó khăn, hạn chế như: Hoạt động giám sát và phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong thực tế nhìn chung vẫn chưa thực sự bài bản, còn lúng túng trong việc lựa chọn nội dung giám sát, nhất là ở cơ sở; còn biểu hiện nể nang, né tránh, ngại va chạm, việc nêu chính kiến của mình còn hạn chế; việc triển khai ở một số nơi nội dung giám sát, đề cương giám sát, kiến nghị sau giám sát không rõ ràng, còn chung chung, chất lượng cuộc giám sát chưa cao; nội dung giám sát, phản biện xã hội rộng, yêu cầu cao trong khi năng lực, trình độ và điều kiện của Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp còn hạn chế, nhất là cơ sở.

Thời gian tới, Uỷ ban MTTQ Việt Nam các cấp trên địa bàn tỉnh tiếp tục tăng cường các hoạt động giám sát việc thực hiện các chủ trương, Nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật có liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân; chủ động thực hiện phản biện xã hội đối với các dự thảo đề án, chương trình, kế hoạch… của chính quyền các cấp, đặc biệt đối với lĩnh vực đất đai, quy hoạch, đền bù giải tỏa mặt bằng. Đồng thời, vận động Nhân dân tích cực tham gia giám sát, phản biện xã hội, tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch vững mạnh, tích cực tham gia công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tập trung giám sát phát hiện, góp phần ngăn chặn tình trạng nhũng nhiễu của cán bộ, công chức trực tiếp giải quyết công việc với người dân.

(Xuân Tuấn)