​Thực hiện Thông báo số 92/TB-HĐND  ngày 28/02/2022 của Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh về kết luận cuộc họp thống nhất nội dung chương trình kỳ họp thứ 6 (kỳ họp chuyên đề) của Hội đồng nhân dân tỉnh Đồng Nai khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026; trong đó đề nghị Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh tổ chức phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết về danh mục bổ sung các dự án thu hồi đất và dự thảo Nghị quyết chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng năm 2022 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai,

Ngày 25/3/2022, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Đồng Nai xây dựng Kế hoạch tổ chức lấy ý kiến phản biện xã hội đối với dự thảo Nghị quyết về danh mục bổ sung các dự án thu hồi đất và dự thảo Nghị quyết chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng năm 2022 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai. Đối tượng lấy ý kiến phản biện xã hội gồm: Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Hội Nông dân tỉnh, Hội Cựu chiến binh tỉnh, Liên đoàn Lao động tỉnh và Tỉnh đoàn; Hội đồng tư vấn về Dân chủ- Pháp luật; Hội đồng tư vấn Kinh tế - Văn hóa - Xã hội Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh; Liên Hiệp các hội khoa học kỹ thuật tỉnh; Hội Luật gia tỉnh; Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các huyện, thành phố.

Đến ngày 01/4/2022, Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh đã nhận được 15 lượt ý kiến phản biện xã hội của các tập thể, cá nhân.

Một số ý kiến chung

Đa số các ý kiến phản biện xã hội đều đồng thuận việc Hội đồng nhân dân tỉnh kỳ họp thứ 6 (kỳ họp chuyên đề) ban hành Nghị quyết về danh mục bổ sung (267 dự án) thu hồi đất; dự thảo Nghị quyết chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng (36 dự án) năm 2022 trên địa bàn tỉnh Đồng Nai là đúng thẩm quyền, phù hợp với quy hoạch sử dụng đất tỉnh Đồng Nai được Chính phủ phê duyệt tại Nghị quyết số 74/NQ-CP ngày 09/8/2017 và Khoản 9 Điều 49 Luật đất đai năm 2013, được sửa đổi, bổ sung tại Khoản 1 Điều 6 Luật sửa đổi bổ sung một số điều của 37 Luật liên quan đến quy hoạch; dự thảo Nghị quyết đã thể hiện sự phù hợp với thực tiễn đời sống xã hội, khi bổ sung các dự án thu hồi đất; chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng để thực hiện các chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội tại các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới; dự thảo Nghị quyết phù hợp với chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước.

 Một số ý kiến, phản biện những vấn đề cụ thể như sau

Cần có các giải pháp cụ thể hơn nhằm đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án thu hồi đất; chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới nhằm sử dụng có hiệu quả tài nguyên đất và không ảnh hưởng đến quyền và lợi ích chính đáng của người dân bị thu hồi đất. Vì hiện nay qua khảo sát có một số đơn vị cấp huyện số dự án phải huỷ từ năm 2015-2021 lên đến 40% trên tổng số dự án phải thu hồi đất. Bên cạnh đó, do vướng quy hoạch dự án thu hồi đất nên người dân khi có nhu cầu chuyển quyền sử dụng đất, chuyển mục đích để đáp ứng cho phát triển kinh tế; tặng, cho quyền sử dụng đất cho con, sửa chữa nhà ở bị hạn chế, từ đó phát sinh việc người dân mua bán đất đai thông qua hình thức ủy quyền có công chứng gây thêm sự phức tạp trong công tác bồi thường giải tỏa khi thực hiện dự án.

 Theo như 02 dự thảo Nghị quyết thì tại huyện Nhơn Trạch có 13 dự án phải thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng để giao cho doanh nghiệp làm khu dân cư với diện tích 445,32 ha (trong đó có chuyển từ đất trồng lúa với diện tích 6,9 ha). Đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét, nghiên cứu sự cần thiết, tính cấp thiết của việc thu hồi đất đối với 13 dự án này. Vì hiện nay trên địa bàn huyện Nhơn Trạch có nhiều dự án xây dựng khu dân cư giao cho các doanh nghiệp thực hiện kéo dài, “dự án, quy hoạch treo” đã gây ra rất nhiều khó khăn trong cuộc sống của nhân dân. Nếu cần thiết phải thu hồi đất để giao cho doanh nghiệp thực hiện dự án, đề nghị nhà nước không thu hồi đất của nhân dân để giao cho doanh nghiệp mà để người có đất bị thu hồi thoả thuận với doanh nghiệp về giá đất được đến bù.

Đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan có thẩm quyền kiểm tra đối với UBND cấp huyện và các ngành có liên quan trong việc đề xuất danh mục bổ sung các dự án thu hồi đất năm 2022 phải đảm bảo có bố trí vốn để tổ chức triển khai thực hiện dự án; nằm trong kế hoạch đầu tư công và kế hoạch sử dụng đất hàng năm đã được UBND tỉnh phê duyệt. Nếu dự án nào không đáp ứng được các điều kiện như trên theo quy định của pháp luật và chưa thật sự cần thiết thì đề nghị không trình tại kỳ họp thứ 6 Hội đồng nhân dân tỉnh, mà trình vào các kỳ họp sau.

Tại Phụ lục 1 danh mục bổ sung các dự án thu hồi đất năm 2022. Theo các số thứ tự 4, 22, 43, 44, 45. Đối với việc thu hồi đất xây dựng nhà thi đấu đa năng tại xã Long Giao huyện Cẩm Mỹ; nhà văn hóa tại ấp 18 Gia Đình xã Bảo Quang, thành phố Long khánh; nhà văn hóa ấp Vĩnh Cửu, ấp Hòa Bình và ấp Thống Nhất xã Vĩnh Thanh, huyện Nhơn Trạch. Đề nghị cơ quan chức năng đánh giá sự cần thiết và tính cấp thiết trong việc thu hồi đất thực hiện công trình, vì hiện nay qua khảo sát thực tế cho thấy thực trạng các nhà văn hóa, nhà thi đấu đa năng, trung tâm văn hóa, học tập cộng đồng đã được đầu tư, xây dựng trên địa bàn tỉnh trong những năm qua còn nhiều hạn chế, hoạt động chưa hết công năng, sử dụng lãng phí diện tích đất được thu hồi và tài sản được cấp. Vì vậy để diện tích đất được thu hồi sử dụng hợp lý, hiệu quả và tránh lãng phí, đề nghị cơ quan có chức năng nghiên cứu, xem xét việc thu hồi đất để thực hiện các dự án này.

Tại Phụ lục 1 danh mục bổ sung các dự án thu hồi đất năm 2022. Tại số thứ tự 151 đối với việc thu hồi đất thực hiện dự án Cảng tổng hợp Công ty Việt Thuận Thành xã Phú Hữu, huyện Nhơn Trạch với diện tích thu hồi 69,20 ha. UBND tỉnh đã chấp thuận địa điểm từ năm 2009, như vậy trước đây chưa có trong danh mục thu hồi đất, tuy nhiên hiện nay địa phương, UBND huyện Nhơn Trạch đã ban hành thông báo thu hồi đất, thực hiện công tác kiểm đếm theo hiện trạng. Đề nghị cơ quan chức năng làm rõ vấn đề là vì sao dự án chưa có trong danh mục thu hồi đất được HĐND tỉnh thông qua mà địa phương đã ban hành thông báo thu hồi đất.

Tại Phụ lục 1 danh mục bổ sung các dự án thu hồi đất năm 2022. Theo các số thứ tự 43, 44, 45. Đối với việc thu hồi đất xây dựng nhà văn hóa ấp Vĩnh Cửu, ấp Hòa Bình và ấp Thống Nhất xã Vĩnh Thanh huyện Nhơn Trạch. Hiện nay 03 công trình là Nhà Văn hóa ấp của xã Vĩnh Thanh đã được xây dựng hoàn thành và đưa vào sử dụng từ năm 2016, đất xây dựng có nguồn gốc hoán đổi với người dân địa phương (ông Phạm Hữu Huỳnh) nhưng đến nay việc hoán trả lại đất cho người dân từ phía chính quyền chưa được thực hiện gây tâm lý bức xúc cho người hoán đổi đất và phát sinh đơn khiếu nại nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết. Như vậy việc bổ sung 03 công trình này vào danh mục thu hồi đất năm 2022 có tính hình thức, hợp thức hóa và sẽ phát sinh thêm khiếu kiện, do đó đề nghị cần xem xét việc thu hồi đất để thực hiện công trình nhà văn hóa ấp Vĩnh Cửu, ấp Hòa Bình và ấp Thống Nhất (xã Vĩnh Thanh).

Các ý kiến tham luận, phản biện đề xuất thêm nếu Nghị quyết được Hội đồng nhân dân tỉnh kỳ họp thứ 6 thông qua: Đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan có liên quan kịp thời ban hành các văn bản hướng dẫn để triển khai một cách kịp thời, hiệu quả, tạo thuận lợi nhất cho người dân có đất bị thu hồi; đồng thời đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về Danh mục các dự án thu hồi đất; các trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất đối với đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, rừng đặc dụng và danh mục các dự án điều chỉnh quy mô, địa điểm thực hiện để các tầng lớp nhân dân được biết, nắm rõ nhằm tạo sự đồng thuận, tham gia hưởng ứng tích cực của nhân dân khi nhà nước thu hồi đất.

Các ý kiến phản biện được UBND tỉnh giao các cơ quan có thẩm quyền nghiên cứu, xem xét bổ sung những nội dung, ý kiến phù hợp vào dự thảo Nghị quyết để trình HĐND tỉnh xem xét quyết định thông qua theo quy định.

 ​(Xuân Tuấn)