Vận động bầu cử của người ứng cử là hoạt động gặp gỡ,
tiếp xúc cử tri hoặc thông qua phương tiện thông tin đại chúng để người ứng cử
báo cáo với cử tri về dự kiến chương trình hành động của mình nhằm thực hiện
trách nhiệm đại biểu nếu được bầu làm đại biểu và trao đổi những vấn đề mà cử
tri quan tâm. Người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân
tại địa phương nào thì thực hiện quyền vận động bầu cử ở địa phương đó. Khác với hoạt động tranh cử ở một số nước, ở ta việc
vận động bầu cử phải tiến hành trên nguyên tắc dân chủ, bình đẳng và xây dựng.
Một số yêu cầu chủ yếu của vận động bầu cử cần được tuân thủ chặt chẽ đó là:
Không được lợi dụng vận động bầu cử để tuyên truyền trái với Hiến pháp và pháp
luật hoặc làm tổn hại đến danh dự, uy tín và quyền, lợi ích hợp pháp của tổ
chức, cá nhân khác; không biến vận động bầu cử thành nơi để khiếu nại, tố cáo
hoặc giải quyết khiếu nại, tố cáo; không được sử dụng tiền, tài sản của Nhà
nước, tập thể và cá nhân để lôi kéo, mua chuộc cử tri; phải bảo đảm an ninh,
trật tự, an toàn xã hội trong quá trình vận động bầu cử…
Theo đó chỉ có hai hình thức vận động bầu cử đó là
thông qua việc gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri tại hội nghị tiếp xúc cử tri do Uỷ
ban Mặt trận Tổ quốc tổ chức và thông qua trả lời phỏng vấn trên các phương
tiện thông tin đại chúng. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có trách nhiệm tổ chức các
hội nghị cử tri để những người ứng cử gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri và vận động
bầu cử. Sớm chủ động việc này, ngay từ đầu tháng 5/2021, Ban Thường trực Ủy ban
MTTQ Việt Nam tỉnh đã ban hành văn bản hướng dẫn Ủy ban MTTQ các địa phương về
công tác tổ chức hội nghị cử tri để người ứng cử vận động bầu cử. Hội nghị cử
tri thuộc địa bàn cấp huyện thì do Ban Thường trực Ủy ban MTTQ cấp huyện chủ
trì tổ chức cho những người ứng cử đại biểu Quốc hội, những người ứng cử đại
biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh vận động bầu cử. Hội nghị cử tri ở địa bàn cấp
xã thì do Ban Thường trực Ủy ban MTTQ cấp xã chủ trì tổ chức cho những người
ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân cấp huyện và những người ứng cử đại biểu Hội
đồng nhân dân cấp xã vận động bầu cử. Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm
phối hợp với Ban thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp trong
việc tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cho người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng
cử đại biểu Hội đồng nhân dân vận động bầu cử.
Ngay sau khi có hướng dẫn của Ban Thường trực Ủy ban
MTTQ Việt Nam tỉnh, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ các huyện, thị, thành phố, xã,
phường, thị trấn đã chủ động phối hợp với Uỷ ban nhân dân cùng cấp xây dựng kế
hoạch tổ chức các hội nghị tiếp xúc cử tri để những người ứng cử thực hiện
quyền vận động bầu cử; đồng thời hướng dẫn Ủy ban MTTQ cấp huyện, cấp xã chuẩn
bị mọi điều kiện để tổ chức các hội nghị cử tri.
Nhiều địa phương sẽ tổ chức hội nghị gặp gỡ những
người ứng cử trước ngày nghỉ lễ 30/4 và 01/5 để thông báo cụ thể kế hoạch tiếp
xúc cử tri để người ứng cử chủ động bố trí về dự; đồng thời thông báo cho người
ứng cử về tình hình kinh tế-xã hội của địa phương để người ứng cử chuẩn bị
chương trình hành động. Do cùng một thời gian vừa phải tổ chức các hội nghị
tiếp xúc cử tri cho những người ứng cử đại biểu Quốc hội, vừa cho những người
ứng cử đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nên hầu hết các địa phương đều bắt
đầu tổ chức các hội nghị cử tri từ ngày 6/5 đến hết ngày 20/5/2021 để các địa
phương có đủ thời gian tổ chức và người ứng cử có đủ điều kiện tham dự đầy đủ
các cuộc tiếp xúc, nhất là những người ứng cử hai cấp.
Vận động bầu cử thông qua các hội nghị gặp gỡ, tiếp
xúc cử tri của người ứng cử tuy chỉ là một trong hai hình thức vận động bầu cử,
tuy nhiên có thể nói là hình thức quan trọng nhất, quyết định nhất. Với cách
thức tổ chức dân chủ, công khai, thẳng thắn, cởi mở, đề cao tính đối thoại thì
các hội nghị cử tri là diễn đàn phù hợp nhất để cử tri có điều kiện lắng nghe,
quan sát, so sánh để từ đó quyết định sẽ bỏ phiếu cho ai.
Tuyệt đại đa số cử tri rất công bằng và không vụ lợi;
đồng thời rất có tinh thần làm chủ, mong muốn xây dựng một nhà nước pháp quyền
thực sự của dân, do dân và vì dân. Biểu hiện cụ thể của lòng mong muốn đó chính
là bầu ra những người thực sự có tâm huyết, có khả năng đóng góp vào việc thực
hiện các chức năng của Quốc hội, Hội đồng nhân dân, có trách nhiệm với nhân
dân, gắn bó, gần gũi với nhân dân, tôn trọng và lắng nghe những ý kiến, kiến
nghị, những tâm tư, nguyện vọng của nhân dân để phản ánh kịp thời với các cơ
quan có thẩm quyền xem xét, giải quyết. Do đó, những người ứng cử chỉ nên hứa
với cử tri những gì mình có thể làm và đã hứa rồi thì phải cố làm cho bằng
được.
(Xuân Tuấn)