Hình ảnh Điểu Toa, người đam mê nghiên cứu văn hóa dân tộc Chơro

* Làm từ điển Chơro - Việt

Trước sự mai một văn hóa truyền thống, ông Điểu Toa luôn tâm niệm phải làm một điều gì đó để lưu giữ và trao truyền bản sắc văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là người dân tộc cũng như những người đam mê nghiên cứu văn hóa dân tộc. Từ suy nghĩ ấy, ông Điểu Toa đã dày công nghiên cứu và đã thực hiện được hơn 85% phần việc của cuốn từ điển song ngữ tiếng Chơro - Việt.

“Tôi đã dành gần 5 năm để nghiên cứu cuốn từ điển như chữ viết, nguyên âm và cách phiên âm, phát âm. Cuốn từ điển sau khi hoàn thiện có độ dày hơn 100 trang đã được báo cáo với địa phương, gửi về Phòng Dân tộc huyện và Ban Dân tộc tỉnh để trình các cấp cho chủ trương in ấn, phát hành làm tài liệu giảng dạy cho học sinh là người dân tộc cũng như những người Việt có nhu cầu tìm hiểu về văn hóa truyền thống của người Chơro” - ông  Điểu Toa nói.

Cũng theo ông Điểu Toa, quá trình nghiên cứu để làm cuốn từ điển, ông đã dạy thử cho các bạn nhỏ của làng dân tộc Chơro thuộc xã Xuân Thiện. Nội dung chủ yếu là cách phát âm, phiên âm và dịch từ tiếng Việt sang tiếng Chơro. Đồng thời tổ chức lớp dạy đánh cồng, chiêng cho 7 em trong đội cồng chiêng của xã. Đến nay, đội đã tham gia hội diễn văn hóa nghệ thuật truyền thống đoạt nhiều giải cao của huyện, của tỉnh.

Em Điểu Minh, một học viên lớp cồng, chiêng cho hay, càng tìm hiểu về văn hóa truyền thống của dân tộc Chơro, em càng thấy yêu thích. Giờ đây, em cùng đội cồng, chiêng thường tham gia biểu diễn đánh cồng, chiêng vào các dịp lễ, Tết, lễ hội mừng lúa mới hằng năm của đồng bào dân tộc và tham gia các chương trình biểu diễn.

Nhiều thành viên trong đội cồng, chiêng cùng có chung tâm sự và rất mong đến các dịp lễ, hội, các buổi sinh hoạt văn hóa cộng đồng để được mang chiêng, cồng và các nhạc cụ dân tộc, biểu diễn phục vụ người dân và cộng đồng.

* Mong cuốn từ điển nhanh được phát hành

Ông Điểu Toa cho biết: “Cuốn từ điển khi được phát hành sẽ tạo thuận lợi cho học sinh dân tộc và nhiều người có đam mê tìm hiểu, nghiên cứu văn hóa truyền thống của người Chơro. Vì vậy, tôi rất mong cuốn từ điển nhanh chóng được các cơ quan chức năng phê duyệt cho in ấn, phát hành tạo thuận lợi cho việc nghiên cứu, tìm hiểu về ngôn ngữ, văn hóa của dân tộc Chơro”.

Quá trình nghiên cứu, tìm tòi về văn hóa dân tộc Chơro, ông Điểu Toa còn được biết, cộng đồng dân tộc Chơro trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 11 ngàn người, đứng thứ ba trên tổng số gần 40 dân tộc sinh sống trong toàn tỉnh. Trong đó, H.Thống Nhất có hơn 2,2 ngàn người Chơro tập trung chủ yếu tại 2 ấp Xuân Thiện và Tín Nghĩa, xã Xuân Thiện với 381 hộ, hơn 1,3 ngàn người. Tín ngưỡng nguyên thủy của đồng bào dân tộc Chơro là thờ đa thần với quan niệm mọi vật đều có linh hồn. Trong đó, thần lúa (Yangva hay Yang lúa) được xem trọng nhất và là lễ hội quan trọng nhất của đồng bào Chơro được tổ chức hằng năm, thể hiện nét sinh hoạt văn hóa truyền thống độc đáo của người Chơro.

“Tôi mong muốn khi tài liệu được chính thức phát hành, sẽ có thêm nhiều thanh niên dân tộc tìm hiểu, nghiên cứu để tiếp tục bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Chơro. Qua đó, góp phần bảo tồn, lưu giữ và đóng góp vào truyền thống bản sắc văn hóa dân tộc Việt Nam” - ông Điểu Toa nói.

Ông Trịnh Đình Tâm, Bí thư Đảng ủy xã Xuân Thiện cho hay: "Ông Điểu Toa là một đảng viên trẻ, một gương đồng bào dân tộc luôn nỗ lực, vượt khó để tìm hiểu, nghiên cứu văn hóa dân tộc Chơro. Những đóng góp của ông Điểu Toa bước đầu có ý nghĩa bảo tồn, lưu giữ và tiếp tục trao truyền giá trị văn hóa truyền thống cho đồng bào dân tộc Chơro một cách thiết thực, có ý nghĩa”.

Tuấn Sơn