​​Năm 2016, tại Văn miếu Trấn Biên, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Đồng Nai và Sở Tài nguyên – Môi trường đã cùng 16 tổ chức tôn giáo, 21 cơ sở tín ngưỡng trên địa bàn tỉnh lần đầu tiên cùng ký kết chương trình phối hợp tham gia bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2016 – 2021. Đây là một mốc son đánh dấu một bước phát triển mới trong phong trào “Toàn dân bảo vệ môi trường”. Ngay sau đó, dưới sự hướng dẫn, động viên của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức tôn giáo, Ban quý tế các cơ sở tín ngưỡng, nhiều sáng kiến, mô hình hay, hiệu quả nhằm giữ gìn, xây dựng môi trường sống trong lành, sạch đẹp đã xuất hiện và lan tỏa rộng khắp.

Đại diện 16 tổ chức tôn giáo và 21 cơ sở tín ngưỡng tham gia chương trình phối hợp tham gia bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2016 – 2021​, ngày 30/8/2016

Tiêu biểu như tại xã Bảo Quang, thành phố Long Khánh đã vận động nhân dân xây dựng được hai mô hình là “Nhân dân ấp Bàu Cối và Phật tử Chùa Huyền Trang tham gia bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu” và mô hình  “Cộng đoàn Giáo họ Vinh Sơn và nhân dân tổ 4, ấp 18 Gia Đình – tổ 6, ấp Ruộng Tre tham gia bảo vệ môi trường gắn với xây dựng tuyến đường kiểu mẫu”. Hoặc tại thành phố Biên Hòa, Ban Quý tế Đình Bình Thiền (khu phố 4, phường Quang Vinh) và Ban Quý tế Đình An Hòa (xã An Hòa, thành phố Biên Hòa) đã chủ động phối hợp với chính quyền, Mặt trận Tổ quốc tại địa phương phát động phong trào “Ngày thứ bảy xanh, sạch, đẹp”, động viên và hướng dẫn người dân: Phân loại rác tại nguồn; để rác đúng giờ, đúng nơi quy định; thường xuyên khai thông cống, rãnh, dòng chảy qua mỗi nhà… Thông qua các hoạt động bảo vệ môi trường không chỉ làm cho môi trường sống ngày càng được cải thiện mà còn làm gắn kết cộng đồng, “tình làng, nghĩa xóm” thêm bền chặt.

Phong trào “Bảo vệ môi trường” còn lan tỏa đến các cơ sở tôn giáo nổi bật với mô hình “Chùa trong rừng” của Thiền viện Phước Sơn (xã Phước Tân, thành phố Biên Hòa). Với tâm nguyện xây dựng chùa trong một khu rừng xanh ngát, rợp bóng mát, Hòa thượng Thích Bửu Chánh, Phó Ban trị sự GHPG Việt Nam tỉnh đã miệt mài, chăm chỉ vun trồng và chăm sóc cẩn thận từng cây xanh trên diện tích hơn 30 ha. Hòa thượng bộc bạch: Rừng đóng vai trò rất quan trọng trong Phật giáo vì nó được coi là phương tiện để các nhà sư tu tập, hành thiền và nền tảng của sự sống. Rừng cũng có ý nghĩa lớn đối với việc giác ngộ trong tu tập thiền định của Phật giáo. Về mặt môi trường sinh thái, rừng góp phần giảm thiểu đến mức thấp nhất các tác hại do biến đổi khí hậu gây ra, bảo vệ môi trường sống.

Với cách làm rất riêng, Thượng tọa Thích Thiện Thuận, trụ trì Viện Chuyên tu 2 (xã Lộc An, huyện Long Thành) đã tích cực vận động đồng bào Phật tử tham gia 02 đợt thả hơn 100 ngàn con cá giống vào hồ Trị An. Thượng tọa tâm niệm: “Thả một con cá giống xuống hồ Trị An là gửi đi một thông điệp yêu thương, không chỉ gửi tâm từ bi mà còn góp phần làm phong phú môi trường sống của những người xung quanh”.  Khi hưởng ứng phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường” do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh phát động, nhà chùa đã chọn hoạt động thả cá giống vào hồ Trị An với 03 ý nghĩa lớn đó là: giữ gìn nguồn nước sạch phục vụ cuộc sống và làm giàu nguồn lợi thủy sản, đồng thời qua đó hình thành ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng. Khi nhà chùa tham gia chương trình thả cá giống trên hồ Trị An, không chỉ ở Đồng Nai mà phật tử ở khắp nơi như: Cần Thơ, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, TP.Hồ Chí Minh… đăng ký tham gia rất đông. Những người không đi được bày tỏ tiếc nuối và đề nghị tiếp tục tổ chức. Đây là điều rất đáng mừng, Thượng tọa Thích Thiện Thuận cho biết.

Ủy viên Ban TVTU, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Huỳnh Văn Tới và các vị chức sắc các tôn giáo tham gia thả cá vào hồ Trị An​, ngày 8/6/2018

Phong trào bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu do Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Đồng Nai phát động đã góp phần gắn kết các tầng lớp nhân dân phát huy sức mạnh đoàn kết, chung sức cùng cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc các cấp xây dựng tỉnh nhà là nơi “an bình, hạnh phúc” với môi trường “sáng, xanh, sạch, đẹp”. Để chương trình phối hợp phát huy vai trò của các tổ chức tôn giáo, cơ sở tín ngưỡng tham gia bảo vệ, ứng phó với biến đổi khí hậu tiếp tục lan tỏa, tạo thành phong trào rộng lớn hơn, Ủy ban MTTQ các cấp cần tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn, tạo điều kiện để các tổ chức tôn giáo, cơ sở tín ngưỡng có thêm nhiều động lực để xây dựng mô hình khu dân cư “Sáng, xanh, sạch, đẹp” phù hợp với tình hình, đặc điểm của địa phương và lồng ghép vào cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Tính thiết thực và hiệu quả của phong trào sẽ góp phần xây dựng tình đoàn kết trong các tầng lớp nhân dân, phát huy nguồn lực tham gia xây dựng và bảo vệ môi trường sống của chính cộng đồng dân cư đó, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Huỳnh Văn Tới nhắn nhủ.

Ủy viên Ban TVTU, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh trao tặng giấy tri ân các tổ chức tôn giáo, cơ sở tín ngưỡng tham gia hoạt động bảo vệ môi trường​, ngày 8/6/2016

Trần V​ăn Thanh