Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Quy
chế, Quyết định, căn cứ các văn bản hướng
dẫn của Trung ương, của tỉnh, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã tổ
chức hội nghị tập huấn, triển khai thực hiện Quy chế, Quyết định tới hơn 1.000
cán bộ Mặt trận từ tỉnh đến cơ sở; hướng dẫn MTTQ các cấp trong tỉnh phối hợp với
các tổ chức thành viên tổ chức nghiên cứu, phổ biến, quán triệt, triển khai nội
dung Quy chế, Quyết định và các văn bản hướng dẫn thực hiện của Trung ương, của
tỉnh đến cán bộ, hội viên, đoàn viên và các tầng lớp nhân dân. Xác định hoạt động
giám sát, phản biện xã hội, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của MTTQ các
cấp, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh hướng dẫn MTTQ các cấp chủ động
xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát hằng năm, trong đó lựa chọn những nội
dung giám sát theo các lĩnh vực mà nhân dân và xã hội đang quan tâm, phù hợp với
thực tiễn của địa phương; bên cạnh đó tiếp tục phối hợp triển khai có hiệu quả
các hoạt động giám sát đang được thực hiện thường xuyên như: giám sát việc
giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân; giám sát việc thực hiện Quy chế dân
chủ ở cơ sở, giám sát đầu tư của cộng đồng... Thực hiện Quyết định 217/QĐ-TW,
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tổ chức trực tiếp giám sát 2 nội
dung, đó là giám sát Tổng rà soát việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người
có công với cách mạng; giám sát việc thực hiện một số chế độ, chính sách,
chương trình, dự án liên quan đến công tác dân tộc. MTTQ đã đề nghị, kiến nghị
cấp ủy, chính quyền các cấp nhiều nội dung thiết thực.
Hoạt động giám sát về Tổng rà soát chính sách
đối với người có công của MTTQ các cấp góp phần đánh giá đầy đủ, toàn diện việc
thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước đối với người có công, đáp ứng nguyện
vọng của người có công và toàn xã hội. Sau giám sát, MTTQ các cấp đã đề xuất 6
nội dung cần quan tâm với các cấp, các ngành liên quan, nhằm tiếp tục hoàn thiện
chính sách, triển khai thực hiện những biện pháp khắc phục các thiếu sót, chậm
trễ trong việc thực hiện đầy đủ chính sách đối với người có công trong thời
gian tới. Qua giám sát việc thực hiện một số chế độ, chính sách, chương trình,
dự án liên quan đến công tác dân tộc đã kiến nghị 12 nhóm giải pháp đẩy mạnh việc
thực hiện các chế độ, chính sách đối với đồng bào dân tộc trên địa bàn tỉnh. Ủy
ban MTTQ Việt Nam các huyện, thị xã, thành phố đã tổ chức giám sát trên 15 nội
dung như: giám sát việc thực hiện các chính sách của Đảng và Nhà nước đối với hộ
nghèo, hộ cận nghèo, chương trình giảm nghèo; giám sát công tác bảo hiểm y tế;
giám sát các khoản kinh phí huy động phụ huynh, học sinh để mua trang thiết bị,
đồ dùng dạy học, sửa chữa trường, lớp; giám sát việc huy động các khoản đóng
góp của nhân dân đối với xây dựng nông thôn mới...
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc
triển khai thực hiện Quy chế, Quy định còn một số hạn chế như: việc tuyên truyền,
vận động, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân có lúc, có nơi chưa kịp thời.
Thực hiện nhiệm vụ giám sát của MTTQ cấp cơ sở còn chưa chủ động. Công tác phản
biện chưa thực hiện rõ nét, chủ yếu thực hiện ở việc tham gia góp ý kiến vào dự
thảo các văn bản của Trung ương, của tỉnh.
Qua thực hiện nhiệm vụ giám sát, phản biện
xã hội có thể rút ra một số kinh nghiệm bước đầu;
Một
là:
MTTQ các cấp cần tích cực tham mưu, tranh thủ sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, đồng
thời chủ trì phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị - xã hội và các cơ
quan liên quan. Bên cạnh đó, MTTQ các cấp phải tự nâng cao năng lực, đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ; thường xuyên lắng nghe, tập hợp đầy đủ ý kiến của nhân dân.
Hai
là:
Trong xây dựng kế hoạch hàng năm, cần lựa chọn những nội dung giám sát theo các
lĩnh vực mà nhân dân và xã hội đang quan tâm, phù hợp với thực tiễn của địa
phương; phản biện tập trung vào những chủ trương, chính sách, pháp luật có liên
quan đến quyền, lợi ích và nghĩa vụ chính đáng của các tầng lớp nhân dân; tổ chức
bộ máy và cán bộ chủ chốt các cấp trong hệ thống chính trị; tham gia góp ý những
chính sách cụ thể liên quan trực tiếp đến các tầng lớp nhân dân, các dân tộc,
các tôn giáo…
Ba
là:
Phải xây dựng kế hoạch giám sát cụ thể, chi tiết, trong đó đặc biệt quan tâm đến
việc xác định lựa chọn được cách thức phương pháp giám sát phù hợp. Trước khi
giám sát cần khảo sát thực tế tại địa phương những nội dung mình giám sát đó là
lắng nghe ý kiến của nhân dân là một việc thu được kết quả tốt vừa tranh thủ được
ý kiến của cán bộ, đảng viên và nhân dân vừa là kênh thông tin phản ánh khách
quan tình hình thực tế ở cơ sở.
Bốn
là:
Việc giám sát và phản biện cần được tiến hành công khai, tổ chức chu đáo với ý
thức trách nhiệm đầy đủ của những tổ chức được giám sát và phản biện. MTTQ các
cấp cần tập hợp lực lượng từ các tổ chức, cơ quan hữu quan, các thành viên Hội
đồng tư vấn, chuyên gia có kinh nghiệm trên các lĩnh và tập hợp dư luận qua các
kênh thông tin đại chúng, dư luận xã hội… một cách rộng rãi nhưng có chọn lọc để
nội dung giám sát và phản biện có chất lượng và mang tính xây dựng.
Năm
là:
Quá trình tổ chức giám sát và phản biện xã hội phải làm đúng quy trình phù hợp
với chức năng nhiệm vụ của Mặt trận, các đoàn thể đảm bảo tính đúng, tính nhân
dân, tính trung thực, tính khách quan và khoa học.
Cuối
cùng,
là báo cáo kết quả giám sát, trong đó đánh giá đúng kết quả làm được, chỉ ra những
hạn chế, yếu kém và đưa ra những kiến nghị yêu cầu đơn vị được giám sát rút
kinh nghiệm, sửa chữa, bổ sung. Một trong những yêu cầu giám sát của MTTQ là
phát hiện và nhân rộng những điển hình tiên tiến, những cách làm hay, sáng tạo
trong phong trào quần chúng.
Pháp Luật