Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tham gia công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031

Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam vừa ban hành Thông tri hướng dẫn Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tham gia công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031.

Thông tri yêu cầu công tác bầu cử phải được thực hiện đầy đủ, nghiêm túc, đúng quy định của Luật Bầu cử. Trong đó, nêu rõ vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp không chỉ dừng lại ở việc tuyên truyền, vận động mà trực tiếp tham gia vào các khâu cốt lõi, giữ vai trò trung tâm, không chỉ là cơ quan hiệp thương mà còn là cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và Nhân dân trong việc lựa chọn người ứng cử. Thể hiện thông qua các nội dung chính sau đây: 

1. Vai trò trong tham gia thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử: 

 Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với Thường trực Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cùng cấp để thành lập các tổ chức phụ trách bầu cử (Ủy ban bầu cử, Ban bầu cử, Tổ bầu cử) theo quy định của Luật. Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội của đại diện lãnh đạo tham gia vào Ủy ban bầu cử, Ban bầu cử và các Tổ bầu cử.

2. Vai trò chủ trì các Hội nghị hiệp thương:

Đây là vai trò trọng yếu nhất của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp có trách nhiệm chủ động phối hợp với Thường trực Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân cùng cấp để triệu tập và chủ trì các Hội nghị Hiệp thương.

Cụ thể, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thực hiện ba bước hiệp thương quan trọng:

Hiệp thương lần thứ nhất (Khoảng thời gian 01/12/2025 đến 10/12/2025): Thỏa thuận về cơ cấu, thành phần và số lượng người được giới thiệu ứng cử.

Hiệp thương lần thứ hai (Khoảng thời gian 02/02/2026 đến 03/02/2026): Thảo luận, lập danh sách sơ bộ những người ứng cử sau khi đã có ý kiến nhận xét của cử tri nơi công tác và nơi cư trú.

Hiệp thương lần thứ ba (Khoảng thời gian 09/02/2026 đến 20/02/2026): Tiến hành thảo luận, lựa chọn, và lập danh sách chính thức những người đủ tiêu chuẩn ứng cử, đảm bảo số dư theo quy định của Luật Bầu cử.

3. Vai trò chủ trì Hội nghị cử tri và lấy phiếu tín nhiệm: 

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cùng với các tổ chức thành viên, có trách nhiệm phối hợp với cơ quan, tổ chức, đơn vị có người ứng cử để tổ chức hội nghị lấy ý kiến cử tri nơi công tác đối với người được giới thiệu ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã có vai trò quan trọng trong việc phối hợp triệu tập và chủ trì Hội nghị cử tri nơi cư trú để lấy ý kiến nhận xét và bày tỏ sự tín nhiệm đối với người ứng cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân. Trong trường hợp người được giới thiệu ứng cử không đạt sự tín nhiệm trên 50% tổng số cử tri tham dự Hội nghị cử tri nơi cư trú thì sẽ không được đưa vào danh sách giới thiệu tại Hội nghị hiệp thương lần thứ ba.

4. Tổ chức Hội nghị tiếp xúc cử tri và vận động bầu cử: 

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam chủ trì, phối hợp với Ủy ban nhân dân cùng cấp tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri cho những người ứng cử. Trong quá trình chủ trì, MTTQ phải tạo điều kiện dân chủ, cởi mở để người ứng cử trình bày chương trình hành động và cử tri đóng góp ý kiến; phối hợp với chính quyền đảm bảo an ninh trật tự tại các địa điểm tiếp xúc; sau hội nghị tiếp xúc, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ cấp tỉnh phải lập báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri gửi Hội đồng Bầu cử Quốc gia và Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam..

5. Vai trò trong công tác tuyên truyền: 

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phối hợp với Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và các cơ quan thông tấn, báo chí để tổ chức thông tin, tuyên truyền sâu rộng về cuộc bầu cử. Nội dung tuyên truyền cần làm nổi bật vị trí, vai trò của Quốc hội và Hội đồng nhân dân; tiêu chuẩn của đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân; quyền và nghĩa vụ của công dân; ý nghĩa của ngày bầu cử là ngày hội lớn của toàn dân. Công tác tuyên truyền phải được thực hiện liên tục (trước, trong và sau bầu cử) bằng nhiều hình thức sáng tạo, phù hợp, tình hình thực tiễn tại địa phương.

6. Vai trò giám sát và phối hợp giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh liên quan đến bầu cử

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát, vận động nhân dân tham gia giám sát toàn bộ quá trình triển khai, tổ chức bầu cử; tham gia giám sát việc giải quyết khiếu nại của các cơ quan có thẩm quyền góp phần đảm bảo cuộc bầu cử diễn ra thật sự dân chủ và đúng pháp luật.

Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp phối hợp với Ủy ban bầu cử, Ban bầu cử và các cơ quan liên quan để tiếp nhận, phân loại, xử lý và giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân liên quan đến công tác bầu cử.

Như vậy, việc phối hợp chặt chẽ giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với các cơ quan nhà nước và tổ chức thành viên để triển khai thực hiện các nhiệm vụ bẩu cử là yếu tố quyết định để cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031 diễn ra đúng pháp luật, thực sự dân chủ và thành công. Vai trò, hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031 đảm bảo rằng chỉ những ứng cử viên đã vượt qua các vòng hiệp thương chính trị và nhận được sự tín nhiệm của cộng đồng (thông qua hội nghị cử tri) mới được đưa vào danh sách bầu cử chính thức. 

Cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026 – 2031 là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, đòi hỏi sự triển khai khẩn trương và đồng bộ. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp, dưới sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng, phải phát huy đầy đủ quyền hạn và trách nhiệm của mình thông qua việc phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nhà nước và tổ chức thành viên, từ đó góp phần làm cho cuộc bầu cử thực sự là Ngày hội lớn của toàn dân, bầu ra những đại biểu xứng đáng đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân.